Alarmujące objawy zapalenia zatok – kiedy należy udać się do lekarza?
Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych to jedno z najczęstszych schorzeń górnych dróg oddechowych. Może mieć charakter ostry (trwa do 12 tygodni) lub przewlekły (objawy utrzymują się powyżej 12 tygodni). Przyczyną choroby są najczęściej wirusy.
Główne objawy ostrego zapalenia zatok przynosowych to:
- niedrożność nosa lub wydzielina z nosa (wyciek z nosa/ wyciek po tylnej ścianie gardła),
- ból/ uczucie rozpierania twarzy,
- upośledzenie/ utrata węchu.
Chorobie mogą także towarzyszyć takie objawy jak:
- podrażnienie gardła, krtani,
- suchy kaszel,
- zaburzenia głosu,
- złe samopoczucie,
- senność.
Do czynników ryzyka wystąpienia stanu zapalnego można zaliczyć:
- alergiczny nieżyt nosa,
- wady anatomiczne przegrody i ściany bocznej nosa,
- wrodzone zaburzenia transportu rzęskowego,
- refluks żołądkowo-przełykowy, refluks krtaniowo-gardłowy,
- wrodzone i nabyte niedobory odporności,
- ekspozycja na dym tytoniowy.
Przeziębienie czyli ostre wirusowe zapalenie zatok przynosowych jest chorobą samoograniczającą się i utrzymuje się zwykle ok. 10 dni. Zaleca się w tym przypadku leczenie objawowe we własnym zakresie lekami dostępnymi bez recepty: fitoterapeutykami (np. Sinupret extract), lekami przeciwzapalnymi, lekami obkurczającymi śluzówkę nosa (do 10 dni), przepłukiwanie roztworem soli fizjologicznej i innymi. Dobrze jest jednak skonsultować leczenie z lekarzem lub farmaceutą.
Ostre powirusowe zapalenie zatok przynosowych trwa nie dłużej niż 12 tygodni, objawy utrzymują się ponad 10 dni lub nasilają się po upływie 5 dni. W tym czasie zalecana jest już wizyta u lekarza. Poza wspomnianym leczeniem we własnym zakresie, produktami leczniczymi stosowanymi w przeziębieniu np. fitoterapią (Sinupret extract), lekarz może zlecić zastosowanie glikokortykosteroidów.
Ostre bakteryjne zapalenie zatok przynosowych dotyczy sytuacji, w której dochodzi do nadkażenia bakteryjnego i pojawiają się przynajmniej trzy z następujących objawów:
- gorączka powyżej 38°C,
- pogorszenie samopoczucia,
- zmiana barwy wydzieliny,
- zlokalizowany (jednostronny) silny ból,
- podwyższone CRP (stężenie białka C- reaktywnego), OB (odczyn Biernackiego).
Niezbędna jest w tym wypadku konsultacja lekarska i zwykle wskazana jest antybiotykoterapia.
Jeśli chory zapada 3 razy w roku lub częściej na bakteryjne zapalenie zatok przynosowych powinien zostać skierowany na konsultację laryngologiczną
w celu dalszej diagnostyki.
Do objawów alarmowych należą:
- obrzęk powiek,
- zaczerwienienie powiek,
- przemieszczenie gałki ocznej,
- podwójne widzenie,
- zaburzenie ruchomości gałki ocznej,
- pogorszenie ostrości wzroku,
- silny ból głowy,
- obrzęk tkanek miękkich w okolicy czołowej,
- objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
- ogniskowe objawy neurologiczne,
- objawy sepsy.
Jeśli pojawi się któryś z wymienionych objawów alarmowych, pacjent wymaga natychmiastowej konsultacji specjalistycznej lub skierowania do szpitala.
Piśmiennictwo:
1. Fokkens W.J., Lund V.J., Hopkins C. et al., European Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps. Rhinology 2020, 58(S29), 1-464.
- Znika blokada nosa²
- Ustępuje zatokowy ból głowy¹
- Można swobodnie oddychać²
1Bachert C et al. Poster: Multicentre, randomised, double-blind, placebo-controlled parallel-group dose-finding study of herbal medicine (dry extract) BNO-1016 in acute rhinosinusitis. 84th Annual Meeting of the German Society of Oto-Rhino-Laryngology, Head and Neck Surgery, Nornberg 2013.
2Jund R et al. Clinical efficacy of a dry extract of five herbal drugs in acute viral rhinosinusitis. Rhinology 2012; 50(4): 417-426.
Nazwa produktu leczniczego: Sinupret, krople doustne, roztwór. Skład: 100 ml kropli zawiera 100 ml wyciągu składającego się z: korzenia goryczki, kwiatu pierwiosnka z kielichem, ziela szczawiu, kwiatu bzu czarnego, ziela werbeny. Produkt leczniczy zawiera 19% (v/v) etanolu. Postać farmaceutyczna: Krople doustne, roztwór. Wskazania do stosowania: Wspomagająco w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych zatok. Produkt jest przeznaczony do tradycyjnego stosowania w wymienionych wskazaniach i jego skuteczność opiera się na długim okresie stosowania i doświadczeniu. Podmiot odpowiedzialny: Bionorica SE, 92308 Neumarkt, Niemcy. Informacji o leku udziela: Bionorica Polska Sp. z o.o., ul. Hrubieszowska 6B, 01-209 Warszawa
Nazwa produktu leczniczego: Sinupret, tabletki drażowane. Produkt złożony. Postać farmaceutyczna: tabletki drażowane. Wskazania: Wspomagająco w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych zatok. Produkt roślinny jest przeznaczony do tradycyjnego stosowania w wymienionych wskazaniach i jego skuteczność opiera się na długim okresie stosowania i doświadczeniu. Podmiot odpowiedzialny: Bionorica SE, 92308 Neumarkt, Niemcy. Informacji o leku udziela: Bionorica Polska Sp. z o.o., ul. Hrubieszowska 6B, 01-209 Warszawa
Nazwa produktu leczniczego: Sinupret extract, tabletki drażowane. Skład: 1 tabletka drażowana zawiera 160 mg suchego wyciągu złożonego z korzenia goryczki, kwiatu pierwiosnka, ziela szczawiu, kwiatu bzu czarnego, ziela werbeny. Postać farmaceutyczna: Tabletka drażowana. Wskazania do stosowania: Roślinny produkt leczniczy wskazany do stosowania u dorosłych w leczeniu ostrych niepowikłanych stanów zapalnych zatok przynosowych (ostrego niepowikłanego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych) z objawami takimi jak katar, niedrożność nosa, ból głowy, ból lub uczucie rozpierania twarzy. Podmiot odpowiedzialny: Bionorica SE, 92308 Neumarkt, Niemcy. Informacji o leku udziela: Bionorica Polska Sp. z o.o., ul. Hrubieszowska 6B, 01-209 Warszawa